KİTAP
İnşaat Hukuku Kitabı

ZEHİRLİ AĞACIN MEYVELERİ

~ 06.12.2020 ~

"Zehirli ağacın meyveleri" olarak anlatılan hukuka aykırı olarak elde edilen delillerin değerlendirilmesi konusunda Anayasanın 38. Maddesinde 6. Fıkrasında “Kanuna aykırı olarak elde edilmiş bulgular delil olarak kabul edilemez” biçiminde yer almıştır. Söz konusu anayasa kuralının hukuk yargılaması için de geçerli olduğu kuşkusuzdur.

Hukuka aykırı olarak delil elde edilmesi ve bunların yargılama sürecinde kullanılması, usul hukukunun “adaleti ve hukuk güvenliğini gerçekleştirme” işleviyle bağdaşmayacaktır. Deliller Usul Kanunu’na uygun olacaktır. “Yasaya aykırı delil” olamaz ise de, bir delil yasaya aykırı olarak elde edilmiş olabilir.

Tanıklıktan ve yeminden çekinme hakkını kullanan bir kişinin anlatımına başvurulması “yasaya aykırı olarak elde edilen delile” örnek gösterilebilir. Bir başka örnek de, işkence ile alınan ifadenin hukuk mahkemesinde ciddiye alınmasıdır. Yargıç, soruşturma evresinde alınan ifadeyi değerlendirirken, sanığın haklarının ihlal edilip edilmediğine bakacak, sanığın hakları ihlal edilmemişse, hukuka aykırı biçimde elde edilen delilleri yargılamada kullanabilecektir. Yargıcın elindeki en önemli hukuksal olanak “adil yargılanma hakkı”dır.

Yasaya aykırı olarak elde edilen delili değerlendiren yargıç;

a.O delilin başka delillerle uyum ve bütünlük içinde olup olmadığına bakacaktır.

b.Delil kaynağının hangi haklarının ihlal edildiğine veya ihlal edilip edilmediğine bakacak, dolayısıyla korunan değerler ile ihlal edilen değerleri karşılaştıracaktır.

c. Dürüstlük kuralını dikkate alacaktır.

d.Her somut olayı kendine özgü koşullar içinde değerlendirecektir. Elde edilen delillerin basit hukuka aykırılıklar nedeniyle değerlendirme dışında tutulması doğru olmayabilir. Usule, yasaya veya hukuka aykırılık ciddi düzeyde ise, hukuka aykırı yoldan elde edilmiş delile dayanılarak hüküm verilemeyecektir[1]. Sesin gizlice banda alınması durumunda buna daha sonra bir ispat aracı olarak dayanılabilir mi? İnsan seslerinin konuşanın onayı olmaksızın tespiti kişilik haklarına bir saldırı olmakla birlikte, gizli ses almayı haklı kılan nedenler var ise bu biçimde bir taşkınlığa izin verilebilir[2].

e.Kişilik haklarının, özel yaşam alanı ve sır alanının ihlali sonucu elde edilen teyp bandı, fotoğraf, çalınmış veya el konulmuş aşk mektuplarını delil olarak kabul etmeyecektir. Örneğin bir telefon görüşmesinde, telefondaki ses yükseltici veya ikinci bir dinleme aleti sayesinde tarafların söylediklerinin duyulması sonucu yapılan açıklamalar ve bu konudaki tanıklık geçerli olmalıdır. Kişilik hakkının ihlali sonucu elde edilen delilin kullanılmasına hakkı ihlal edilen kişi izin verirse bu delil mahkemece değerlendirilebilir[3].

 



[1]  Necmettin Berkin, Tatbikatçılara Medeni Usul Hukuku Rehberi İst. s. 734.

[2]  Saim Üstündağ, Medeni Yargılama Hukuku C. 1-II, İst. 2000 S. 267 ve 762.

[3]  Pekcanıtez/Atalay/Özekes, Medeni Usul Hukuku, 2. Bası, Ankara 2001/s. 390 vd.; Sancer Öztürk, Hukuka Aykırı Elde Edilen Delillerin Yayımının Suç Teşkil Edip Etmeyeceği Hakkında, İBD. Sayı 2015/4, sf. 188 vd.

 

Hits: 3711

USUL HUKUKU SORUNLAR

UZMAN GÖRÜŞÜNÜN İSPAT GÜCÜ
Taraflar, dava konusu olayla ilgili olarak, uzmanından bilimsel mütalaa alabilirler. Sadece bu nedenle ayrıca süre istenemez.   Yargıç, talep üzerine veya resen, ...
DİRENME KARARI (HGK. 5.10.2021, 2777/1150)
  Hüküm sonucu kısmında gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin isteklerin her biri hakkında verilen hükümler, taraflara yüklenen borç ...
DAVA ARKADAŞLIĞI
I.İhtiyari dava arkadaşlığı Birden çok kişi, aşağıdaki durumlarda birlikte dava açabilecekleri gibi aleyhlerine de birlikte dava açılabilir: a) Davacılar veya ...
DAVA ŞARTLARI
Dava şartları şunlardır: a.    Türk mahkemelerinin yargı hakkının bulunması. b.    Yargı yolunun caiz olması. c.    Mahkemenin ...
DAVA TARİHİNE GÖRE İSPAT
       I.Dava, dava dilekçesinin kaydedildiği tarihte açılmış sayılır (HMK. md. 118) Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulunun ...
DAVA VE CEVAP DİLEKÇESİ
Davanın açılma zamanı: Dava, dava dilekçesinin kaydedildiği tarihte açılmış sayılır. Dava dilekçesine davalı sayısı kadar örnek eklenir. Dava ...
DAVADA SIFAT
Davada sıfat, tarafın, dava konusu maddi hukuk ilişkisinin süjesi olup olmamasıyla ilgilidir. Taraf sıfatı (husumet), maddi hukuka göre belirlenen, bir sübjektif hakkı dava etme ...
DAVALIYA TANINAN SAVUNMA ARAÇLARI: DEFİ VE İTİRAZ
I. Def’i Borçlunun özel bir nedene dayalı olarak borçlanılan edimini yerine getirmekten kaçınma hakkına defi diyoruz. Defi kullanılmasıyla yöneltildiği ...
GENEL YAŞAM DENEYİMİ-HAYATIN OLAĞAN AKIŞI-İSPAT
Hukuk uygulamamızda (genel yaşam deneyimi) ve (hayatın olağan akışı) kavramlarına sıkça başvurulmaktadır; yasada yer alan kavramlardır. TBK. md. 50/II’de (uğranılan ...
HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI
Mahkeme iki tarafa eşit şekilde hukukî dinlenilme hakkı tanıyarak hükmünü vermelidir. Taraflara hukukî dinlenilme hakkı verilmesi anayasal bir haktır. Anayasamızın ...
HUKUKİ YARARIN İSPATI
Davanın açılmasında hukuki yararın bulunması dava koşuludur (HMK. md. 114/h). Tespit davası açanın, kanunlarla belirtilen ayrıksı durumların dışında, bu davayı ...
İLK İTİRAZLAR
İlk itirazlar aşağıdakilerden ibarettir: a.    Kesin yetki kuralının bulunmadığı durumlarda yetki itirazı. b.    Uyuşmazlığın tahkim yoluyla ...
İNŞAAT HUKUKU SORUNLARININ TARAFLARIN SORGULANMASIYLA İSPATI
  Bir inşaat davasında, taraflardan birinin veya her iki tarafın sorguya çekilmesi konusunda yargıca takdir yetkisi verilmiştir. Yargıç, tarafların istemi olmasa bile ve ...
KARİNE
I. Genel Olarak Karine, sözlük anlamı bakımından karışık bir iş veya sorunun anlaşılmasına ve çözümlenmesine yarayan durum, ipucu, belirtidir. En genel ...
USULİ SÜRELER
Yargılama hukuku yargılamaya ilişkin bir prosedürü düzenlediğinden, gerek tarafların, gerekse mahkemenin yapacağı iş ve işlemler belirli sü­relere bağlanmış ve bu ...
TEK BİR DİLEKÇE İLE BİRDEN FAZLA TALEBİN BULUNDUĞU DAVA AÇILMASI
Davaların yığılması Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 110. maddesinde: “Davacı, aynı davalıya karşı olan, birbirinden bağımsız birden fazla asli talebini, aynı dava ...
VAKIALARIN SOMUTLAŞTIRILMASI
Tarafların dayandıkları vakıaları ispata elverişli şekilde somutlaştırmaları hem davanın anlaşılmasını hem de ispatını kolaylaştıracaktır. Taraflar, dayandıkları vakıaları, ...
YARGILAMAYA EGEMEN İLKELER
Tasarruf ilkesi, taraflarca getirilme ilkesi, taleple bağlılık ilkesi, hukuki dinlenilme hakkı, aleniyet ilkesi, dürüst davranma ve doğruyu söyleme ...
YARGILAMANIN AŞAMALARI
HMK’ da ilk derece yargılamasında yazılı yargılama usulü beş aşamadan oluşacak biçimde düzenlenmiştir: 1-) Davanın açılması ve dilekçeler aşaması ...
ZEHİRLİ AĞACIN MEYVELERİ
"Zehirli ağacın meyveleri" olarak anlatılan hukuka aykırı olarak elde edilen delillerin değerlendirilmesi konusunda Anayasanın 38. Maddesinde 6. Fıkrasında “Kanuna aykırı olarak elde ...
USUL İŞLEMLERİNİN ISLAHI
I-) Islah kavramı Islah kelime olarak bir şeyi iyileştirme, düzeltme anlamını içerse de, yargılama hukuku bakımından bundan daha özel ve teknik bir anlama sahiptir. Islah; ...