AKDİ SORUMLULUĞUN İHLALİ
~ 09.09.2017 ~
TBK. md. 112-125’de borçların ödenmemesinin koşulları ve sonuçları düzenlenmiştir:
Ø Vadesinde yerine getirilmeyen edimler için ifa mümkün ise direnim (temerrüt) hükümleri uygulanacaktır.
Ø İfanın mümkün olmaması durumunda olanaksızlık hükümleri uygulanacaktır.
Ø TBK. md. 112de yer alan “Borç hiç veya gereği gibi yerine getirilmezse, borçlu, kendisine hiçbir kusurun yüklenemeyeceğini ispat etmedikçe,borçlu, alacaklının bundan doğan zararını gidermekle yükümlüdür.”
Ø Borcun yerine getirilmemesi durumunda, borçlu ya borcu ödeme olanağını kendi kusuru sonucu yitirmiştir ya da borcu ödeme olanağına sahip olduğu halde, haklı bir neden bulunmaksızın, ifadan tüm olarak kaçınmaktadır veya ifa etmiştir ama bu ifası noksandır, ayıplıdır ya da borçlu ifada kusurlu olarak gecikmiştir.
Ø Kural olarak, borcun yerine getirilmemesi borçlunun sorumluluğu sonucunu meydana getirir ve borcun yerine getirilmemesinde borçlu “kusurlu” kabul edilir. TBK. md. 112-116, istenebilir (muaccel) borcun yerine getirilmemesinin sonuçlarını düzenlemektedir.
Ø Borçlu bu sorumluluktan ancak kendisine bir kusur yüklenemeyeceğini kanıtlarsa kurtulabilir.
Ø TBK. md.112. madde hükmünde öngörülen tazminatın nedeni borçlunun taahhüdünü ihlal etmesidir. Borçlunun taahhüdü genellikle bir sözleşmeye dayanır. Onun için buna akdi tazminat, borçlunun sorumluluğuna da akdi sorumluluk denilmektedir.
Ø Akdi sorumluluğun söz konusu olabilmesi için, a ) Geçerli bir borç ilişkisinin varlığı, b ) Bir borcun ya hiç ifa edilmemiş ya da kısmen ifa edilmiş bulunması, c ) Borçlunun ademi ifasından alacaklının bir zarar görmesi, d ) Zarar ile borcun ifa edilmemesi arasında bir illiyet bağı olması, e ) Borçlunun ifa etmemede kusurlu olması, koşullarının olayda varlığı aranmalıdır.
Ø Borcun ifası olanaksız ve bunda borçlunun kusuru yok ise, borçlu TBK. md. 136’ya göre borcundan kurtulacaktır. Karşılıklı taahhütleri içeren sözleşmelerde ifa imkânsızlığı halinde borçlu aldıklarını haksız zenginleşme kurallarına göre geri vermekle yükümlüdür (TBK. md. 136/II).
Hits: 13880
