Menfi tespit davası Baraj ve HES inşaatı işinde kazı esnasında düzenlenen klas tutanaklarının davalı müfettişlerince tek taraflı değiştirilerek gerçeğe aykırı klas oranlarına göre hakedişlerden yapılan kesintilerin davalıdan istirdadı istemi ile açılmıştır. Konusunda uzman üç kişilik bilirkişi heyeti ile mahallinde keşifle, klas tutanaklarına esas bölgelerden örnekleme yolu ile kazılar yaptırmak, arazideki fiili durum ve hakedişlere esas klas tutanaklarına uygun olup olmadığını saptanmalıdır.
Dava, Kirazlıköprü Barajı ve HES inşaatı işinde kazı esnasında düzenlenen klas tutanaklarının davalı müfettişlerince tek taraflı değiştirilerek gerçeğe aykırı klas oranlarına göre 30, 30/A, 31, 31/A nolu hakedişlerden yapılan kesintilerin davalıdan istirdadı istemi ile açılmıştır. Davalı vekili, müfettişlikçe yapılan incelemede hakediş düzenlemesine esas klas oranlarının zemine uygun bulunmaması nedeniyle fazla ödeme yapıldığının anlaşıldığını, ara hakedişlerin de kesin nitelikte bulunmadığından kesinti yapılabileceğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, karar, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Hükme dayanak bilirkişi raporunda, uygulama sırasında taraflarca düzenlenen tutanakların kesinlik kazandığı, kazı tamamlandıktan uzunca bir süre sonra tabiat şartları ile bozulmuş şev aynalarına bakılarak değiştirilemeyeceği, bu aşamada kazının fiilen yapıldığı şartlara dönülmesinin mümkün olmadığı belirtilerek dosya üzerinden inceleme yapılmak suretiyle davacı alacağı hesaplanmıştır. Oysa idare müfettişlerince mahallinde bilirkişilere yaptırılan incelemede hakedişlere esas kazı klas oranlarının gerçeğe uygun bulunmadığı anlaşılmış, yeniden klas oranları saptanmıştır. Böylece idarenin mahallinde incelemeyle hakedişlere esas klas oranlarının gerçeğe aykırı olduğu saptandığına ve davalı vekili de mahallinde keşif yapılmak suretiyle yeniden belirleneceğini savunduğuna göre mahallinde inceleme yapılmadan dosya üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesiyle bağlı kalınarak hükme varılması usul ve yasaya aykırı olmuştur.
O halde mahkemece yapılması gereken iş; hakikatin daha ziyade tezahürü için ( HUMK.284.md. ) konusunda uzman üç kişilik bilirkişi heyeti ile mahallinde keşifle, klas tutanaklarına esas bölgelerden örnekleme yolu ile kazılar yaptırmak, arazideki fiili durum ve hakedişlere esas klas tutanaklarına uygun olup olmadığını saptamak, müfettiş bilirkişilerince incelenen klas tutanakları ile hakedişe esas tutanakların tümü birlikte değerlendirilerek çelişkileri gidermek, olması gereken klas durumu saptanarak buna göre alacağı hesaplatmak, böylece Yargıtay denetimine elverişli rapor alınarak davayı sonuçlandırmaktan ibarettir (HGK. 1.6.2011, 310/383).
