BOZUK İŞ BEDELİ HANGİ TARİHE GÖRE HESAPLANIR?
~ 22.02.2019 ~
Taraflar arasındaki akdî ilişki eser sözleşmelerinin bir türü olan kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanmakta olup yüklenici imal ettiği şeyi özenle ve sözleşmedeki amacına uygun ifa etmekle yükümlüdür. TBK. md. 477/III ''Yapılan şeydeki kusur, sonradan meydana çıkarsa iş sahibi, vakıf olur olmaz keyfiyeti müteahhide haber vermeye mecburdur. Aksi takdirde iş sahibi kabul etmiş sayılır.'' hükmünü içermektedir. Yüklenicinin iş sahibine olan borçlarına aykırı olarak, imalini yüklendiği eserin ayıplı olması durumunda; iş sahibi, açık ayıplarda TBK'nın 474, gizli ayıplarda ise 477. maddeleri hükümlerine uygun olarak ihbarda bulunduğu takdirde, aynı Kanun'un 475. maddesinde tanınan hakları kullanabilir. Eksik iş, sözleşme ve eklerine göre yapılması kararlaştırıldığı halde tam yapılmayan iştir. Ayıplı eser sözleşmede kararlaştırılan vasıfları veya olmasından vazgeçilmez bazı vasıfları taşımayan eserdir. Diğer anlatımla ayıp, bir malda ya da eserde sözleşme ya da yasa hükümlerine göre normal olarak bulunması gereken niteliklerin bulunmaması ya da bulunmaması gereken bozuklukların bulunmasıdır. Ancak, kasten sakladığı bozukluklarla, usulüne uygun yapılan gözden geçirmede fark edilemeyecek ayıplar için yüklenicinin sorumluluğu devam eder. Eğer, meydana getirilen eserin, teslim alındığı sırada usulüne uygun yapılan gözden geçirme ile var olan bozukluğu görülmemişse, ortada gizli bir ayıbın olduğu kabul edilir. Açık ayıplar, eserin tesliminden sonra, işlerin olağan akışına göre imkân bulunur bulunmaz bizzat yapılan veya uzmanına yaptırılan gözden geçirme sonucu saptanınca, uygun sürede ( TBK md. 474 ); gizli ayıplar da ortaya çıkar çıkmaz, gecikmeksizin yükleniciye bildirilmelidir ( TBK md. 477/III ). Ayıp bildirimi süresinde yapılmadığı takdirde iş sahibi bu ayıbı örtülü olarak kabul etmiş sayılır. Eksik işler bedeli ise ihbar koşuluna ve ihbar süresine bağlı olmaksızın teslim tarihinden itibaren kural olarak beş yıllık zamanaşımı süresinde talep edilebilir. Ancak eksikler için bedel hesabında teslimden itibaren geçecek makul süre dikkate alınarak değerlendirme yapılması gerekir. Eğer eser iş sahibinin beklediği amacı karşılamıyorsa kural olarak ayıplı yapıldığı kabul edilir. Ayıp ihbarının yazılı olarak yapılması zorunlu olmayıp süresinde ayıp ihbarının yapıldığı her türlü delille ve tanık beyanıyla dahi kanıtlanabilir. Yine ayıp bedelinin de ayıbın ortaya çıktığından itibaren geçecek makul süre dikkate alınarak hesaplanması gerekir.
Somut olayda davalı taraf davacılara ait tüm bağımsız bölümleri değişik tarihli tutanaklarla teslim ettiğini, bu tutanaklara göre davacıların dairelerini eksiksiz ve kusursuz olarak teslim aldıklarını ve bu tutanaklara göre zamanaşımının dolduğunu ileri sürmüş ise de mahkemece bu tutanaklar incelenip içerikleri tartışılmamış, zamanaşımı defi yönünden de bir değerlendirmede bulunulmamıştır. Yukarıda açıklanan genel kural ve ilkelere göre mahkemece bilirkişilerden alınacak ek rapor ile davacılara ait her bir bağımsız bölüm ile ilgili teslim tutanaklarına göre tutanak içeriği ve tarihlerinin araştırılıp, eksiksiz ve kusursuz teslim aldığına dair beyan varsa davacılara ait bağımsız bölümler yönünden eksik iş bedeli ve açık ayıp giderim bedelinin istenemeyeceğinin gözetilmesi, ortak alanlar ile ilgili arsa payları oranında eksik işler ve gizli ayıp giderim bedelinin hesaplattırılması, incelenecek tutanaklara göre eksiklerle ilgili talepler saklı tutulup dava açılabilecek ise değerlendirme tarihinin teslimden itibaren dava açılması için gereken makul süre, gizli ayıplarla ilgili ise ortaya çıktığı tarihten itibaren dava açılması için gereken makul süreye göre belirlenmesi, gizli ayıplarla ilgili davacılara ait dairelerdeki gizli ayıpların giderim bedelinin değerlendirme tarihi olarak gizli ayıpların ortaya çıktığı tarihten itibaren dava açılması için gereken makul süredeki rayiç bedellere göre hesaplattırılması, zamanaşımı defi ile ilgili olarak eksik işler ve açık ayıplarda teslimden tarihten itibaren 5 yıl, yüklenicinin kasıt yada ağır kusuruyla ayıplı imalât yapması ile ilgili 10 yıllık zamanaşımı sürelerini gözeterek bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi doğru olmamış, bozulması gerekmiştir (15. HD. 31.10.2018, 1263/4162).
Hits: 15642
