KOOPERATİF ORTAKLIĞININ KAZANILMASI

İLKER DUMAN

Kooperatiflere girme koşulları, Koop.K. md. 1, 8 ve 14. maddelerinde şöyle düzenlenmiştir:

 Kişi, kooperatif başkanlığına yazılı olarak başvurmalıdır. Bu başvuruda, anasözleşme hükümlerini tüm hak ve ödevleriyle birlikte kabul edildiği açıklanmalıdır.

1. Yönetim Kurulu; ortaklar ile ortak olmak için yapılan başvuruların, anasözleşmede gösterilen ortaklık koşullarını taşıyıp taşımadığını araştırmalıdır.
2. Bu araştırma sonucu, yönetim kurulu karar alarak başvuranların ortaklığını gerçekleştirir.
3. Yönetim kurulunun, ortaklığa kabul ve ret kararı, ilgiliye 15 gün içinde bildirilir.
4.  Kooperatif ortaklığına kabul, yönetim kurulunun takdir ve kabulüne bağlıdır.
5. Ortaklığa kabul veya ret kararında, yönetim kurulunca keyfi karar verilemez. Haklı bir neden olmadan, ortaklığa kabule ilişkin başvuru isteği reddedilen kişi yaygı yoluna başvurabilir. Yönetim kurulu, ortaklık niteliklerini taşıyan ve ortaklığı devir alan kişiyi kooperatife kabulden kaçınamaz.
6. Ortak, adına tapuda kayıtlı bulunan konutu satmış olsa bile, payını devir etmediği için ortak sayılır ve ortaklık giderlerini ödemekle yükümlüdür.
7. Pay devri için yazılı bedelin az gösterildiği iddiası “yasal delillerle” kanıtlanmalıdır. Yazılı senede karşı açık izin olmadıkça tanık dinlenemez.
8. İlk ortağın çıkarılma kararı kesinleşmeden yeni bir ortak alınmış ve bu ortak da önceki ortağın yerini almışsa, çıkarılan ortağın öncelik hakkı vardır.
9. Kooperatife sonradan ortak olmak isteyenlerden, ilk ortak olanlara göre farklı bir bedel alınması Koop. K. Md. 23’e aykırı değildir.
10. Kooperatif yönetim kurulu kararında açıkça kabul kararı olmamakla birlikte, genel kurula çağrılmış, ödeme planı çerçevesinde para yatırmış ve ortaklar defterine yazılmış ise, o kişi ortaktır. Kooperatif yönetim kurulu, ortakların kayıtlarını güncelleştirmiş ve davacı ortağın kaydını yenilemiş ise, davacının ortak olarak kabulü gerekir. Kooperatif yönetimi, ortaklık için başvuru yapandan düzenli biçimde aidatlar almış ise, bu kimseyi zımnen ortaklığa kabul etmiş demektir. Bu nedenle, ortak olduğunu öne süren davacının yaptığı ödemelerin tespiti ile kooperatif kayıtlarına geçip geçmediği ve kooperatif harcamalarında kullanılıp kullanılmadığı önemlidir.
11. Ortak kooperatiften çıkarılmış ve kendisine gönderilen bir yazıyla ortaklığın kabul edildiği bildirilmişse, ortaklığın geçerli olarak devam ettiği kabul edilir.
12. Biçim eksikliği öne sürülerek, ortaklığın kazanılması önlenemez. Ortaklık açık biçimde kazanılabileceği gibi, zımnen de kazanılabilir. Örneğin, ortak hakkında çıkarma kararı alınmış, karar kesinleşmiş olmakla birlikte; o tarihten sonra da o ortaktan aidat alınmış, genel kurula çağrılmış ise, çıkarma kararından zımnen vazgeçildiği ve çıkarılan ortağın ortaklığının kesintisizliği kabul edilmiş demektir.
13. Ortağın kendisine ait olmayan payı satması geçersiz olup, alıcıya hiçbir hak sağlamaz.
14. Kooperatif yönetimi, davacı ortağın istifaen ayrıldığını öne sürüyorsa bunu kanıtlamalıdır.
15. Kooperatif ortaklığı için yönetim kurulunun ortaklığa kabul kararı vermesi ve ondan sonra ortaklık defterine kaydı gerekir.
16. Kooperatif yönetimi, şekil eksikliğine dayanarak, ilgili kişinin ortaklığını reddedemez.
17. Kooperatife giriş işlemleri batıl olsa bile, uzun süre ortaklık benimsenmişse, bu kişi ortak sayılır. Batıl işlemler, ortağın çıkarılmasına neden olamaz.
18. Kooperatif ortaklığına girişte, kooperatif yönetim kararı olmasa bile, kooperatifin para kabulü, yetkili kişilerce imzalanmış ortaklık cüzdanı veya ortaklık senedi verilmesi ve bazı yazışmalarda başvuranın ortak olarak benimsenmesi hali, ortaklığın örtülü biçimde kabulü anlamındadır. Ortaklık için başvuru olup olmadığı, boş ortaklık bulunup bulunmadığı, para alınıp alınmadığı üzerinde durulmalıdır.
19. Çıkarma kararı kesinleşmeyen ortak yerine, yeni bir ortak alınamaz. Eğer alınmış ise, bu kişi, ortaklık hakkını kazanamaz.
20. Kooperatif ortaklığına kabul, hiçbir biçim koşuluna bağlı değildir.
21. Ortaklığın tespiti davalarında, kooperatif  defterleri de incelenir. Kooperatifler defter tutmak zorundadır.
22. Kooperatif konut inşaatını yükleniciye vermiş ve yüklenici de, kendisine ait konutlardan birini satarak davacıyı kooperatife ortak yapmışsa; ortak kooperatife karşı değil, yükleniciye karşı borçludur.
23. Kooperatif ortağının, tapuda adına kayıtlı konutu satmış olması, ortaklıktan çıktığı anlamına gelmez.
24. Ortaklığın tespiti davası, hem kooperatife ve hem de bu paya karşı çıkan şahsa karşı açılır.

Ortak 15 yıl gibi çok uzunca bir süre kooperatifle hiçbir ilişki kurmamış ve ödeme yapmamışsa, ortaklık ilişkisi kesilmiş demektir.