KİTAP
İnşaat Hukuku Kitabı

DEPREM NEDENİYLE BİNANIN TELEF OLMASI

~ 31.03.2010 ~

1-) Yüklenici ile arsa sahibi arasındaki arsa payı devri karşılığı yapılan inşaat sözleşmesi taraflarına karşılıklı hak ve borç yükler. Bu sözleşme uyarınca arsa sahibi, öncelikle üzerine inşaat yapılacak arsayı yükleniciye teslim edecek, yüklenicinin karşı edimi olan inşaat yapma borcunu yerine getirmesinden sonra da sözleşmeye uygun arsa veya kurulmuşsa kat irtifakı tapusunu devredecektir. Yüklenicinin temel borcu ise teslim aldığı arsada sözleşmeye, fen kurallarına ve amacına uygun bir bina meydana getirmek ve bunu arsa sahibine teslim etmektir. Şayet, yüklenici  (sözleşmeye, fen kurallarına ve amacına uygun) eser meydana getirmişse yapının arsa sahibine tesliminde bir bakıma meydana getirilen eserin bedeli olarak ondan arsa payı veya bağımsız bölüm tescilini talebe hak kazanır (BK. md. 364). Bu istek doğrudan yüklenici tarafından arsa sahibine karşı ileri sürülebileceği gibi yükleniciden kişisel hakkını edinen üçüncü kişiler de yazılı olmak koşuluyla devir ve temlik aldıkları kişisel hakka dayanarak arsa sahibine karşı hak iddiasında bulunup tescil isteyebilir (14. HD. 26.1.2006, 10188/286).

2-) Yüklenicinin eseri meydana getirerek teslim borcundan sonra bunların yerini bozukluğa karşı garanti borcu alır. Yüklenicinin bu borcu, eserin teslim borcunun tamamlayıcısı olarak, meydana getirdiği eserde teslimden sonra, ortaya çıkan bozukluk ve kusurları üstlenme borcu demektir: Eser teslim olunsa bile fen ve sanat kurallarına uygun yapılmamış ve bu durumuyla iş sahibinin beklentilerini karşılar özellikleri taşımıyorsa, yüklenici, bozukluğa karşı garanti borcu nedeniyle, bunun sonuçlarına katlanmalıdır. Aslında arsa sahibine teslim edilmiş eserin arsa sahibinden kaynaklanmayan nedenlerle, örneğin deprem gibi bir nedene bağlı olarak, yıkılıp yok olması ile eserin (binanın) hiç teslim edilmemesi arasında fark yoktur. Yeter ki, yıkım (arsa sahibinin verdiği emir ve talimatlardan veya kullanılmasını emrettiği fena malzemeden ya da bunun gibi)  arsa sahibinden kaynaklanan nedenlerden meydana gelmiş olmasın. Binanın yıkılmasında arsa sahibinin kusuru saptanamamışsa, yüklenici, bozukluğa karşı garanti borcu nedeniyle eserin telef olmasının sonuçlarına katlanmak zorundadır. Bu gibi durumlarda eser teslim edilmiş, yükleniciye pay devredilmiş olsa bile arsa sahibi yüklenicinin bozukluğa karşı garanti borcuna dayanarak verdiği payları geri isteyebilir. Yüklenici kendisinin hak kazanmadığı alacağı 3. kişilere devredemeyeceğinden onun ardılı (halefi) olan üçüncü kişiler de yükleniciden devraldıkları kişisel hakka dayanarak arsa sahibine karşı talepte bulunamaz. Yükleniciden bağımsız bölüm satın alan üçüncü kişiler, binanın depremde yıkılması ve arsa sahibinin kat karşılığı inşaat sözleşmesini geriye etkili olarak bozmasından doğan her türlü zararlarını BK. md. 96’ya göre yükleniciden isteyebilirler (14. HD. 26.1.2006, 10188/286).

Hits: 18233