YALIN ORTAKLIK
~ 27.02.2017 ~
Yalın ortaklık sözleşmesi, iki veya daha fazla kişinin emeklerini ve mallarını ortak bir amaca erişmek üzere birleşmeyi üstlendikleri sözleşmedir.
Yalın ortaklık en basit tanımı ile iki ya da daha fazla kişinin emeklerini veya mallarını ortak bir amaca erişmek üzere birleştirmeyi üstlendikleri sözleşmedir: Yalın ortaklık, sözleşmeyle kurulan ve bir ortak amacın elde edilmesine hizmet eden kişi birliğidir.
Yalın ortaklığın unsurları; kişi, sözleşme, katılım payı, amaç, ortak amaca ulaşmak için birlikte çalışmak unsuru şeklinde belirtilebilir.
Kişi Unsuru: Yalın ortaklık bir kişi birliği olmakla, temel unsuru kişidir. Yalın ortaklık ilişkisinin kurulabilmesi için, iki ya da daha fazla gerçek veya tüzel kişinin bir araya gelmesi gerekmektedir.
Sözleşme Unsuru: Yasa koyucu öncelikle yalın ortaklık ilişkisinin akdi bir ilişki olduğunu kabul etmiştir. Bu akdi ilişkinin, tarafların açık veya örtülü iradeleri ile kurulması mümkündür. Böylece taraflar arasındaki sözleşme ile tüzel kişiliği olmayan bir kişi birliği oluşmaktadır.
Yalın ortaklık; bir yönüyle borç sözleşmesi olmasının yanı sıra, bir yönüyle de ortak bir amacın yerine getirilmesini amaçlayan sosyal bir birliktir. Bu nedenle, ticari ilişkide ortakların şahsı da önem arz etmektedir.
Yasa yalın ortaklık ilişkisinin kurulması için herhangi bir biçim koşulu öngörmemiştir.
Yaasa, yalın ortaklık sözleşmesinin geçerliliğini özel bir şekil şartına tabi tutmamıştır. Bu nedenle yalın ortaklık sözleşmesinin herhangi bir şekle bağlı olmadan, sözlü olarak da kurulabileceği, hatta bazen söze bile gerek kalmadan iradeyi ortaya koyan davranışlarla zımnen de oluşturulabileceği sonucuna varılmak gerekir.
Katılım Payı Unsuru: Ortaklar katılım payı olarak amaçladıkları ortak amaca erişebilmek maksadıyla herhangi bir mal ya da emek koymak zorundadır.
Sermaye olarak getirilebilecek değerler: Para, alacak, kıymetli evrak, menkul şeyler, imtiyaz, telif hakları, patent ve marka lisansları gibi fikri ve sınai haklar, maden ruhsatnameleri gibi, iktisadi değeri olan haklar, her nevi gayrimenkuller ve gayrimenkulden faydalanma ve kullanma hakları, şahsi emek, ticari itibar vb.
Ortaklar katılma payını serbestçe kararlaştırabilir.
Ortakların katılma payı konusunda taahhütte bulunması yeterlidir: Katılma paylarının ortaklığa fiilen getirilmesine gerek bulunmamaktadır.
Ortakların taahhüt ettiği katılma paylarının eşit olmasına gerek bulunmamaktadır.
Amaç Unsuru: Yalın ortaklıktan söz edilebilmesi için, iki ya da daha fazla kimse tarafından ortak bir amaca erişmek için bir araya gelmesi gerekmektedir.
Yalın ortaklığın hangi amaçla kurulması gerektiği konusunda yasada bir kısıtlama bulunmamaktadır. Fakat bu ortaklığın kurulma amacı çoğu zaman kâr elde ederek kazanç paylaşmaktır.
Ortak amaca ulaşmak için birlikte çalışma unsursu: Bir hukuki ilişkiyi yalın ortaklık olarak kabul edebilmek için, tarafların kişisel bağımsız yararlarının üstünde, ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere bir araya gelmiş bulunmaları yetmez; tarafların ayrıca ortak amacı birlikte takibi ve onun gerçekleşmesine gerekli faaliyetlerle aktif olarak katılmayı da borçlanmış bulunmaları şarttır. Sonuçta her ortak, ortaklık amacının gerçekleşmesine faydalı olmalı ve buna erişmek için gerekli faaliyetlere katılmalıdır.
Bu itibarla, bir yalın ortaklığın varlığından söz edilebilmesi için, ortakların ortak amaca ulaşmak için çaba ve özen göstermek zorunluluğu bulunmaktadır.
Bir ortaklık, yasayla düzenlenmiş ortaklıkların ayırt edici niteliklerini taşımıyorsa, yalın ortaklık sayılır (TBK. md. 620/2).
Ortaklık için edinilen veya ortaklığa devredilen şeyler, alacaklar ve aynî haklar, ortaklık sözleşmesi çerçevesinde elbirliği hâlinde bütün ortaklara ait olur. Ortaklık sözleşmesinde aksine bir hüküm bulunmadıkça, bir ortağın alacaklıları, haklarını ancak o ortağın tasfiyedeki payı üzerinde kullanabilirler. Ortaklar, birlikte veya bir temsilci aracılığı ile, bir üçüncü kişiye karşı, ortaklık ilişkisi çerçevesinde üstlendikleri borçlardan, aksi kararlaştırılmamışsa dayanışmalı olarak sorumlu olurlar (TBK. md. 638).
Yalın ortaklık ilişkisine katılan kişiler arasında elbirliğiyle hak sahipliği esasına dayanan yalın ortaklığın tüzel kişiliği yoktur.
Yalın ortaklık sözleşmesi, borçlandıran bir hukukî işlem niteliğinde olduğu için, sermaye koyma taahhüdünde bulunan ortakların, bu taahhüdünü hiç veya gereği gibi yerine getirmemiş olmaları sözleşmenin kurulmasını engellemez.
Hits: 15411
