KİTAP
İnşaat Hukuku Kitabı

Kooperatiflerde Gündem

~ 10.04.2010 ~
KOOPERAATİFLERDE GÜNDEM
 HAZIRLANMASI VE DEĞİŞTİRİLMESİ KOŞULLARI
 
Atilla İNAN        
Sayıştay Uzman Denetçisi
 
GİRİŞ
            Gündem bir toplantının çalışma düzenini belirlenmesi anlamına gelir. Kooperatiflerde Genel Kurulun gündeminin belirlenmesi ile ilanı usul ve esasları önemi dolayısıyle kanunla düzenlenmiştir.1163 satılı Kooperatifler Kanunun 98 inci maddesi uyarınca Kooperatifler Kanununda aksine açıklama olmayan hususlarda Türk Ticaret Kanundaki anonim şirketlere ait hükümler uygulanır. 
            Uygulamada kooperatifler genel kurulları toplantılarında gündem değişikliği önerileri olmakta,genel kurulun yetkilerinin sınırlandırılamıyacağı düşüncesiyle niteliğine bakılmaksızın değişiklik önerileri kabul edilmekte, tartışmalar yapılmakta ve kararlar alınmaktadır. Oysa gündem  değişikliğinin mümkün olmadığı durumlarda değişiklik önerisi kabul edilerek genel kurulca kararlar alınması Yargıtay içtihatlarına göre genel kurul kararının iptalini gerektirmektedir . (YTD.11.2.1964,1963/3554K.1964/460) 
            Böylesine önemli sonuçları olan bir konunun Kooperatifler  Kanunun yeterince açık olmayan hükümlerini yorumlayarak açıklığa kavuşturmakta yarar bulunmaktadır.
 
            I-GÜNDEMİ HAZIRLAMAYA YEWTKİLİ ORGANLAR
            Gündem genel kurul toplantılarının yapılabilmesi için yasal olarak zorunlu olduğundan, genel kurulları toplantıya çağırmaya yetkili organlar, gündemi hazırlamaya da yetkilidirler. Bu organlar,1163 sayılı kanunun 43 üncü maddesi uyarınca, yönetim kurulu veya anasözleşme ile hususta yetkili kılınan diğer bir organ ve gerektiğinde ,denetçiler kurulu, ortağı bulunan üstbirlik ve tasfiye memurları toplantıya çağırma yetkisine sahiptirler. Ayrıca değinilen kurumlar ve kuruluşlar da toplantı düzenleyemediği takdirde ilgi bakanlık(ki bu bakanlık genel olarak Ticaret ve Sanayi Bakanlığı,yapı kooperatiflerinde ise İmar ve iskan Bakanlığı olmaktadır) genel kurulu toplantıya çağırma yetkisine sahiptirler.
            Toplantı için çağrı yapmaya yetkili olan organların,gündeme alması zorunlu olan konular, Kooperatifler Kanununda düzenlenmediği için T. ticaret  Kanuna göre belirlenir .T.Ticaret Kanunun 369 uncu maddesi uyarınca,Genel kururlu toplantıya davete ilişkin olan ilan ve davet mektuplarında gündemin gösterilmesi şarttır.
            Hazırlanan gündemde,
            1-Yönetim kururlu ve denetim kururlu raporlarının okunması,
            2-Kooperatifin bilanço,gelir-gider hesaplarının durumu hakkında bilgi verilmesi ve ödentilerin belirlenmesi,
            3-Yönetim kururlu üyeleri ve denetçilerin huzur ücretlerinin belirlenmesi
            4-Süresi sona ermiş olan yönetim kurulu üyeleriyle denetçilerin seçimi,
            5-Lüzumlu  görülen diğer hususlar bulunmaktadır. 
            Genel kurulun toplantı tarihi,yeri ve gündemi toplantıdan en az 15 gün önce ilgili bakanlığa ve mülki idare amirine yazılı olarak bildirilir.
            İster olağan ister olağanüstü toplantıya çağrı sözkonusu olsun durumdan bütün üyelerin haberdar edilmeleri şartdır. Tip anasözleşmede duyurunun taaahütlü mektupla yapılması gerektiği belirtilmiş olmasına rağmen,duyuru mektubunun imza karşılığı veya tutanakla yapılması mümkündür. Önemli olan duyurunun teslim edildiğinin belgelendirilebilmesidir.
            Genel kurul  ortakların istemi üzerine de toplantıya çağrılabilir. Dört ortaktan az olmamak üzere ortak sayısının enaz onda birinin isteği üzerine yönetim kuruluna, yönetim kurlunun görevini yapmaması  halinde ilgili bakanlığa, ilgili bakanlığın harekete geçmemesi mahalli mahkemeye başvurarak genel kurul toplantıya çağrılabilir. Mahkeme kararıyla genel kurulun toplanmasına karar verildiğinde gündem mahkeme kararında gösterilir.
            II-GÜNDEMİN DEĞİŞTİRİLMESİ
            Kooperatiflerde de anonim şirketlerde olduğu gibi gündeme bağlılık ilkesi geçerlidir. Gündeme bağlılık ilkesi, genel kurul toplantılarının amaca uygun olarak düzenli biçimde gerçekleştirilmesi amacını taşır. Bu ilke gündemde olmayan konuların görüşülmemesi ve gündemin değiştirilmemesi sonuçlarını doğurur. Gündemde olmayan konuların görüşülmemesi mutlaktır. Hiçbir şekilde gündemde olmayan konular hakkında karar alınamaz. Divan başkanın da gündemde olmayan konuları görüştürmemesi gerekir.
            Gündemin değiştirilmemesi ise b,ir kural olmakla birlikte, bu kurala  bazı istisnalar getirilmiştir. Çünkü genel kurul toplantı konularını belirleme konusunda, bütün  yetkiyi, çağrı yetksi olanlara, özellikle yönetim kuruluna tanımak haksızlıklara neden olabileceği gibi demokratik de değildir. Bu nedenle söz konusu  ilkeye yasa ile bazı istisnalar getirilmiştir. Bu istinaslar aşağıda A-)Genel kurl toplantısından önce değişiklik yapılması,B-Genel kurul toplantısı sırasında gündem değişikliği başlıkları altında incelenecektir.
            A-)Genel Kurul Toplantısından Önce Gündem Değişikliği
            Gündem hazırlama yetkisi hernekadar çağrı yetkisine sahip olan organlara tanınmış ise de üyelere de bazı yetkiler verilmiştir. Üyeler bu yetkilerini genel kurul toplantısından enaz 20 gün önce kullanmalıdır. Kanun bunu enaz 20 gün önce diye belirtilmişsede kanımızca  sözkonusu  başvuru, duyuru yapılmadan önce yapılmalıdır. Yada  yasal süre içerisinde ikinci bir duyuru yapılmasına imkan tanınmalıdır. Gündem değişikliği istemi  için süre şartından başka istemin yazılı olarak  yapılması şartı da aranır. Noter tasdikli  ihtarname ile yapılması zorunlu değildir. Bazı yönetim kurullarının yazılı başvuru şartını ağırlaştırarak noter aracılığı ile başvuru şartı araması hüsnüniyet ilkeleri ile bağdaşmaz. Diğer bir koşul, gündem değişikliği yapmak isteyen üyelerin sayısı ile ilgilidir.
            Gündem değişikliği isteminde bulunan üyelerin dörtten az olmaması ve kooperatif enaz 1/10unu oluşturması şarttır. Daha önce belirtildiği gibi genel kurul tarihinden önce yapılan gündem değişikliğinin toplantı çağrısında ve  ilanda gösterilmesi gibi tüm üyeler de duyurulması gerekir.
            B-Genel Kurul Toplantısı Sırasında Gündem Değişikliği
            Kural olarak toplantı çağrısı, ilan yapılıp bütün üyelere tebliğ yapıldıktan sonra gündem değişikliği yapılamaz .Ancak bu kurala bazı istisnalar tanınmıştır. 1163 sayılı Kanunun 46 ıncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca;
            1-Hesap Tetkik Komisyonun  seçilmesi,
            2-Bilanço incelemesinin ve ibranın geriye bırakılması,
            3-Çıkan ve çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması
            4-Genel kurulun  yeni bir toplantıya çağrılması
            5-Yönetim kurulu kararlarının kanuna,anasözleşmeye ve iyiniyet kurallarına aykırılığı nedeniyle iptali,
            6-Yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi konularında gündem değişikliği yapılabilir. Sayılan durumlar tahdidi olup yorum yoluyla genişletilemez. Değinilen konularda gündem değişikliği yapılması için kooperatife kayıtlı ortakların enaz onda birinin yazılı teklifte bulunması gerekir. Teklif ancak gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce yapılmalıdır. Teklifi gündeme almak için ayrıca bir oylama  yapılması gerekir. Yapılan oylamada genel kurula katılanların yarıdan bir fazlasının kabulü şarttır. Sadece kabul edenlerin sayısının fazla olması yeterli olmayıp onların sayısının genel kurula katılanların sayısından fazla olması gibi  özel bir çoğunluk aranmaktadır.
            Doğal olarak genel kurul sırasında yapılan gündem  değişikliklerinin çağrıda ve ilanda belirtilmesi mümkün değildir. Ancak söz konusu değişikliklerin genel kurul tutanağında gösterilmesi zorunludur.
            C-Bütün Pay Sahiplerinin Hazır Bulunması Hali
            Toplantıya çağrı merasimine hiç uyulmamış, toplantı gün, gündem ve yeri hiç ilan edilmemiş,üyelere tebligat yapılmamış gündemde bulunmayan hususlar hakkında karar alınmış ise alınan kararlar yoklukla malüldür. (Oğuz İmregün,Anonim Ortaklıklar, sf 98).Bunun istinası Kooperatifler Kanunun 47 inci maddesindeki;kooperatiflerin bütün ortaklarının toplantıda hazır bulunması ve bu konuda itirazda bulunulmaması halidir. Dikkat edilirse bu hüküm T.T.Kanunun 370 inci maddesine paralel olarak düzenlenmiş olup uygulanabilme olasılığı küçük kooperatiflerde bulunmaktadır. Bir başka deyişle bütün kooperatifler üyelerinin hazır olduğu ve hiçbir üyenin itiraz etmediği hallerde özgürce gündem değişikliği yapılabilmekte ayrıca çağrı ve ilan için gerekli koşullar aranmamaktadır.
 
Hits: 6835

KOOPERATİF SORUNLAR

Bakanlık Temsilcisinin Toplantıya Gelmemesi Genel Kurul Kararlarının Geçerliliğini Etkiler mi?
 Kooperatifin usulüne uygun başvurusuna karşın temsilci toplantıya gelmezse, toplantının başlanmasını ve devamını sağlamak üzere, mahalli idare amirine (o yerin ...
Kooperatif Genel Kurul Kararının Tescil ve İlan Ettirilmemesinin Sonuçları
 Yönetim kurulunun genel kurul tutanaklarının bir suretini derhal ticaret sicil memurluğuna vermesi ve ilana tabi konuları tescil ve ilan ettirmesi  gerekir (TTK. Md. 421-422). Bu ...
KOOPERATİF TARAFINDAN DAİRE TAHSİS USULÜ
 Ana sözleşmenin 62. Maddesi uyarınca, konutlar, maliyet bedelleri kesinleştikten sonra, ortaklar veya temsilcilerinin katılımıyla, noter önünde çekilecek kurayla ...
İSTİFA EDEN KOOPERATİF ÜYESİNE NASIL, NE ZAMAN VE NE KADAR ÖDEME YAPILIR
1.      Kooperatiften çıkan veya çıkarılan ortakların kendilerinin yahut mirasçılarının kooperatif varlığı üzerinde hakları var ise ...
KOOPERATİFLERDE KONUTLARIN ORTAKLARA DAĞITIMI (KUR'A VEYA TAHSİS)
Konutlar, maliyet bedelleri kesinleştikten sonra ortaklar veya temsilcilerinin katılımıyla noter önünde çekilecek kura ile dağıtılır. konutların ortaklara önceden ...
KOOPERATİF ORTAKLIĞI, ORTAKLIĞA KABUL, ORTAĞIN HAKLARI
Kooperatif ana sözleşmesine göre ortak olmak isteyenin kooperatife kabulü yönetim kurulunun takdir ve kabulüne bağlıdır. Yönetim kurulu bu yetkisini olumsuz ...
YÜKLENİCİDEN BAĞIMSIZ BÖLÜM SATIN ALAN KİŞİLER KOOPERATİFE ORTAK EDİLSELER BİLE, AİDATLARI ÖDEMEDİKLERİ GEREKÇESİYLE KOOPERATİFTEN İHRAÇ EDİLEMEZLER
Kooperatif, konut ihtiyacını yükleniciye vermiş ve yüklenici de kendisine ait konutlardan birini satarak davacıyı kooperatife ortak yapmıştır. Bu özel durum nedeniyle ortak ...
KOOPERATİF ORTAKLIĞININ PEŞİN PARA İLE GERÇEKLEŞMESİ
Kooperatifte ortakların hak ve yükümlülüklerde eşit olmaları esastır. Bazı kişilerin, peşin ödeme yaparak, kooperatife ortaklık kaydı veya kendilerine konut veya ...
ÇIKAN VEYA ÇIKARILAN ORTAĞA ÖDEME YAPILMASI
Kooperatif ortaklığından çıkan veya çıkarılan kişilerin kooperatifteki birikmiş ödemelerinin geri verilmesi konusunda “alacak davası” açmaları ...
KOOPERATİF HUKUKUNA İLİŞKİN İÇTİHADİ BİLGİLER
KOOPERATİF İLE ORTAK ARASINDAKİ UYUŞMAZLIK-ZAMANAŞIMI Kooperatif ile ortağı arasındaki uyuşmazlıklarda Borçlar Kanunu gereğince zamanaşımı süresi 5 yıldır. Dava ...
RAPOR: KOOPERATİF GENEL KURUL KARARLARININ İPTALİ
    TUZLA 1.ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ HAKİMLİĞİNE     DOSYA NO : 2010/509   “BİLİRKİŞİ RAPORU”     Davacılar Aykut ERDOĞAN, Mehmet ...
İFLAS HALİNDE KOOPERATİF ORTAKLARININ VE ARTAKLIKTAN AYRILANLARIN SORUMLULUĞU
Merdan Çalışkan (Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Kontrolörü) Giriş Bilindiği üzere, Türk Ticaret Kanunu’nun 136’ncı maddesine göre kooperatifler ...
Kooperatif Kuruluş İşlemleri
KOOPERATİF KURULUŞ İŞLEMLERİ   ANASÖZLEŞME VE GENEL DURUM BİLDİRİMLERİNİN TEMİN EDİLECEĞİ YERLER ...
Kooperatiflerde Kuruluş
KOOPERATİFLERDE KURULUŞ   Dilekçe ( ...
Kooperatif Genel Kurulu Nasıl Yapılmalıdır?
KOOPERATİF GENEL KURULU NASIL YAPILMALIDIR? Kooperatiflerde bütün ortakları temsil eden en yetkili organ genel kuruldur. Kooperatiflerin varlığını sürdürebilmesi ...
Kooperatiflerin Tasfiyesi
KOOPERATİFLERİN TASFİYESİ Kooperatif; 1- Anasözleşme gereğince, 2- Genel kurul kararı ile, 3- İflasın açılmasıyla, 4- Kanunlarda öngörülen diğer ...
Kooperatiflerde Genel Kurulu Toplantıya Çağrılması Sorunları
Kooperatiflerde genel kurulu toplantıya çağırabilecek kişiler ve çağrıda usul sorunu    Merdan ÇALIŞKAN     Kooperatiflerin en yetkili organı ...
Konut Yapı Kooperatifi Anasözleşmesi
KONUT YAPI KOOPERATİFİ ANASÖZLEŞMESİ   KURULUŞ : Madde 1- Bu arasözleşmede isimleri,tabiiyetleri,ikametgah adresleri ve taahhüt ettikleri sermaye payları gösterilen ...
Kooperatiflerde Gündem
KOOPERAATİFLERDE GÜNDEM  HAZIRLANMASI VE DEĞİŞTİRİLMESİ KOŞULLARI   Atilla İNAN         Sayıştay Uzman ...
KOOPERATİF TAZMİNATI
Davacı vekilinin, davalı kooperatifin ortağı olan müvekkilinin kura çekimine dahil edilmediği gibi kendisine konut da teslim edilmediğini ileri sürerek müvekkiline konut ...